Emissieloos bouwen is een boeiende puzzel

Een gemêleerd gezelschap van zo’n vijftig mensen was woensdag 27 februari naar het Van der Valk hotel in Nootdorp gekomen voor de bijeenkomst ‘Elektrificatie materieel’. Gemene deler was wel dat het gros van de deelnemers binnen hun bedrijf op de een of andere manier met materieel te maken heeft. Precies de juiste doelgroep dus voor de inhoudelijke presentatie van Pascal Kregting (KOMAT) en Arjan Walinga (beleidsmedewerker bouwlogistiek). De twee beleidsmedewerkers van Bouwend Nederland gingen in op emissievrij bouwen en emissievrije zones en wat dat betekent voor bouwen en bouwlogistiek. Ze schetsten onder meer hoe beperkt het aanbod van emissieloos materieel is en dat het overgrote deel van het beschikbare materieel bestaat uit omgebouwde machines. Het moment dat fabrikanten massaal elektrisch graaf-, hijs- en heimaterieel etc gaan produceren, is nog ver weg; een best wel teleurstellende 15 tot 20 jaar is hun inschatting.

Opdrachtgevers ‘opvoeden’

Walinga en Kregting legden uit hoe die realiteit haaks staat op de tendens dat veel opdrachtgevers bij aanbestedingen nadrukkelijk om de inzet van dat schaarse E-materieel vragen, ook als dat wettelijk niet eens noodzakelijk is. Ze gaven aan dat Bouwend Nederland daar met opdrachtgevers over praat om duidelijk te maken dat die goedbedoelde insteek ongewenste gevolgen kan hebben. E-materieel dat wordt ingezet op een plek waar dat niet strikt noodzakelijk is, kan immers niet worden ingezet bij een bouwproject in de buurt van een Natura2000 gebied waar het wél nodig is. Die lobby lijkt succes te hebben, merken ze. “Steeds meer opdrachtgevers zien in dat ze dit probleem niet zomaar over de schutting naar de markt kunnen gooien.” Ook drukken ze opdrachtgevers op het hart om, als er dan toch bovenwettelijk wordt uitgevraagd, inschrijvers met elektrisch materiaal meer kans te geven de opdracht in de wacht te slepen. “Beloon bedrijven die in emissieloos bouwen investeren’, is de boodschap richting opdrachtgevers.

Nu investeren of rustig afwachten?

Aan de hand van een voorbeeld schetste Walinga hoe we in de afgelopen decennia steeds slimmer en efficiënter zijn gaan bouwen, maar dat producten toch duurder zijn geworden. Hij maakte duidelijk dat dat vooral komt door de groei aan eisen – zoals de inzet van emissieloos materieel – die worden gesteld aan zowel gebouw als proces. Kregting zette vervolgens de regelgeving en fasering rondom emissieloos materieel uiteen; zoals hoelang er nog met Stage V materieel mag worden gewerkt, afgezet tegen afschrijvingstermijnen. Dit alles om de bedrijven een compleet en realistisch beeld te geven zodat ze een zorgvuldige afweging kunnen maken wanneer, waarin en in welke mate er geïnvesteerd wordt. Wil je koploper zijn en je als ondernemer onderscheiden van je collega’s of kijk je de kat uit de boom en wacht je tot er voldoende en betaalbaar aanbod is, was de vraag. De reacties waren 50/50 verdeeld. 

Inzet op twee sporen

De deelnemers kregen ook inzicht in wat Bouwend Nederland binnen het thema ‘Elektrificatie van materieel’ zoal doet voor de leden. Er wordt ondermeer gewerkt aan een uniforme uitvraag voor emissieloos werken die opdrachtgevers kunnen gebruiken en aan uniforme regelgeving. Ook is Bouwend Nederland bezig met een overzicht van het beschikbare emissieloze materieel. Zo’n inzicht is belangrijk om het materieel zo efficiënt mogelijk op de juiste plekken te kunnen inzetten.

Minder zichtbaar is de inzet om de productie en beschikbaarheid van elektrisch materieel te versnellen. Enerzijds richt Bouwend Nederland zich op het verbeteren en versnellen van de ombouwmarkt, anderzijds wordt er via de EU geprobeerd om materieelproducenten aan te zetten tot het vergroten van het emissieloze assortiment. Daar past ook het onderzoek naar de opkomst van emissieloos vermogen in de landen om ons heen bij. En ook de praktijkprojecten waarmee kennis wordt verzameld over allerlei praktische problemen rondom inzet, laadstructuur etc. Dergelijke informatie kan zeer bruikbaar zijn voor fabrikanten en wordt dan ook met ze gedeeld.

Alles bij elkaar was het een zeer informatieve middag voor zowel de leden als voor Walinga en Kregting die goed werden gevoed met sterk inhoudelijke reacties van de deelnemers.