Veiligheid bij Heijmans

We spreken met Manon Krijnsen (adviseur gedragsverandering) en Patrick van Meijl (bedrijfsleider Woningbouw Zuid) van Heijmans over hun kijk op veiligheid in de bouw.

Wij – Heijmans – zijn de makers van een gezonde leefomgeving. Iedereen wil schone lucht inademen, wonen in een fijne buurt, genieten van mooie natuur, werken op een goede plek, veilig reizen van A naar B en aan het einde van de dag weer gezond en veilig thuiskomen. Manon Krijnsen is adviseur gedragsverandering en houdt zich vooral bezig met verbetertrajecten op het gebied van veiligheid en vitaliteit. Patrick van Meijl is bedrijfsleider Woningbouw Zuid in Rosmalen en verantwoordelijk voor de projecten in uitvoering.

Is er iemand vrij gemaakt voor de KAM coördinatie, is er een intern aanspreekpunt?

Manon: “Bij Heijmans geloven we dat iedereen een rol heeft in veiligheid. Het maakt niet uit op welke afdeling je werkt of welke functie je hebt. Samen werken we aan een veilige werkomgeving door bewust én actief veiligheidsgedrag te laten zien. Iedere leidinggevende heeft daarin een cruciale rol. Hij of zij wordt ondersteund en geadviseerd door de collega’s van de veiligheidsorganisatie, onze experts. En wij hebben bij Heijmans het veiligheidsprogramma GO!, dat staat voor Géén Ongevallen. Het biedt bijvoorbeeld trainingen en tools om veiligheid te verbeteren. Het GO! kompas is onze leidraad voor proactief veiligheidsgedrag: wat verwachten we van elkaar en wat spreken we met elkaar af?”

Patrick: “Veiligheid is van het hele bedrijf en niet van één afdeling. Naast een centrale veiligheidsorganisatie en het GO! programma hebben we binnen Woningbouw in iedere regio een veiligheidskundige die meekijkt in de ontwerpfase van projecten én projectteams in de uitvoering ondersteunt bij veiligheidsvraagstukken. Zo werken we vanuit verschillende expertises samen aan veiligheid.”

Op welke manier houd je de aandacht bij de medewerkers vast voor veiligheid?

Manon: “We werken veilig, of we werken niet. We maken daarom bewust tijd voor veiligheid, bijvoorbeeld met een dagstart of weekstart.  Dat is één van de afspraken die we bij Heijmans hebben vastgelegd in ons GO! kompas. Maar nog belangrijker is dat we veiligheid meenemen in onze dagelijkse processen en gesprekken, als onderdeel van ons werk.  We nemen de tijd om met elkaar in gesprek te gaan door bijvoorbeeld aan elkaar te vragen hoe het gaat. Daarmee creëren we een open cultuur, waarin iedereen alles durft te zeggen. Iedereen neemt zijn verantwoordelijkheid en we spreken elkaar aan wanneer we zien dat iets beter of veiliger kan.”

Patrick: “In alle keuzes die we maken dienen we het aspect veiligheid net zo te beoordelen als bijvoorbeeld planning en financiën. En of het nu gaat om het ontwerp, of de uitvoering, veiligheid staat op de agenda. Door veiligheid altijd mee te nemen als onderwerp van gesprek, bijvoorbeeld in presentaties, overleggen of trainingen, zien we mooie ideeën voor verbeteringen. Die kunnen we vervolgens breder delen, om daarvan te leren. We blijven streven naar géén ongevallen.”

Hoe stimuleer je je onderaannemer om veilig te werken?

Manon: “In gesprek gaan met elkaar. Een eerlijk gesprek, open en transparant. Over wat goed gaat en wat lastig is. Alleen op die manier kan je samen bedenken hoe het nog beter kan. Op basis van het GO! kompas maken we afspraken. Het is dus niet alleen een handvat voor onze collega’s, maar zeker ook voor alle onderaannemers waar we mee werken.”

Patrick: "De afgelopen jaren hebben we ons vooral gefocust op Heijmans intern, terwijl we zien dat sommige projecten, soms wel driekwart van het werk, door partners wordt gedaan. Onlangs zaten we samen met een onderaannemer aan tafel om een ongeval te bespreken. Dat leverde waardevolle inzichten op over hoe we samen de veiligheid kunnen vergroten. Dat smaakte naar meer: we gaan bij Woningbouw binnenkort in gesprek met zo’n 70 partijen, waar we veel mee samenwerken. Om samen te kijken: hoe worden we beter? Uiteindelijk gaat veiligheid om gedrag: hoe we met elkaar omgaan en hoe we ons aan de afspraken houden, samen met onze partners. Ik zie het niet alleen als een taak voor onszelf om veilig te willen werken, maar van de hele branche.”

Hoe creëer je een “ik durf mijn collega aan te spreken” cultuur

Manon: “Hiervoor is een sociale, veilige cultuur nodig. Waarin iedereen durft te zeggen wat hij of zij vindt of denkt. De leidinggevende heeft hierin een belangrijke rol. Door het goede voorbeeld te geven. Het gesprek te starten. En ook vooral om het gesprek over veiligheid aan te moedigen, juist als er niets aan de hand is. Door uitnodigend te zijn, te vragen om feedback over veiligheidsgedrag. En door de goede gesprekken en het aanspreken te waarderen. Zichtbaar te waarderen.”

Patrick: “Door zaken te benoemen om er samen beter van te worden. Niet vanuit het perspectief “jij doet iets niet goed”, maar juist vanuit leren en voorkomen. Daarin komen dan ook veiligheidsdilemma’s naar boven, maar juist door ook die dilemma’s te benoemen verbeter je samen in veiligheid.”

Kun je ons wat meer vertellen over jullie veiligheidsprogramma GO!

Manon: “Ieder groot bouwbedrijf heeft zijn eigen veiligheidsprogramma. Bij Heijmans is dat het GO! programma. Met de focus op het ondersteunen en ontwikkelen van proactief veiligheidsgedrag. Wat we doen? Veiligheidsleiderschap ontwikkelen bijvoorbeeld, door middel van trainingen en workshops. Of een e-learning over ieders eigen veiligheidsgedrag, en dan doet het héle bedrijf mee! We leiden GO! coaches op die collega’s ondersteunen en activeren. Veiligheid verankeren in ons DNA, daar doen we het voor. ”