Mooie opbrengst tijdens tweede bijeenkomst Naar meer dagwerk

In Nederland zijn ruim honderd asfaltploegen, een kleine duizend vakmensen, intensief aan het werk om onze wegen aan te leggen en te onderhouden. Werk dat de komende jaren onder druk zal komen te staan vanwege de uitstroom van oudere vakmensen. Willem van Biljouw is bedrijfsleider asfalt bij Boskalis en lid van de commissie Mens van de Vakgroep Bitumineuze Werken. Hij toont zich zeer betrokken bij zijn teams en waardeert hun vakmanschap. “Jonge mensen maken andere keuzes dan voorgaande generaties, ze zoeken naar een goede werk-privé balans. Ik begrijp hen wel. Het is aan ons als werkgever om te zoeken naar passende arbeidsvoorwaarden. Zoals minder in de nacht werken en meer overdag. Overdag kun je bovendien veel effectiever werken. Nachtwerk betekent opbouwen zodra de weg dicht gaat, een paar uurtjes werken, en dan weer alles aan kant maken. De meeste vakmensen werken liever een dag onafgebroken door.”

Krasse knarren, betrek de jeugd

De eerste opdracht zette meteen iedereen op scherp. Stel je voor, het is 2030 en RWS krijgt geen enkele aanbieding op hun aanbesteding. Capaciteitsproblemen bij het inzetten van frezen en asfaltploegen hebben eerder al geleid tot een halvering van de geplande werkzaamheden. Cruciale verkeersverbindingen vallen langdurig uit. Welke maatregelen hadden we in 2025 moeten nemen? Van Biljouw: “Een van onze trainees verwoordde het volgens mij goed. Zij wees erop dat zij tot de generatie behoort, die de complexe projecten van 2030 voorbereiden. Terwijl er vooral grijzende mannen in de zaal zaten. Betrek ons bij het vinden van de oplossingen.” Een andere groep pleitte in hun pitch voor een tweefasenaanpak om veiligheid en gezondheid uit de aanbesteding te halen. “Veiligheid is, net als duurzaamheid, een thema dat je uit de concurrentiesfeer moet halen. We staan samen voor een opgave.”   

Contouren roadmap naar 2030 geschetst

Na de pauze werd de uitspraak ‘niet alles kan’ van directeur-generaal Martin Wijnen van RWS aangehaald. Hij deed die uitspraak naar aanleiding van de publicatie Staat van de Infrastructuur. Er is een enorme onderhoudsopgave, terwijl het budget krap is en de arbeidskrachten dun gezaaid. Met deze uitspraak is volgens Van Biljouw de deur op een kier gezet voor creatieve oplossingen. Deelnemers gingen weer in groepen uiteen om een roadmap naar 2030 te maken. De ene groep pleitte voor snel beginnen met proefprojecten dagwerk en het aandeel dagwerk vervolgens uitbouwen. De andere groep verwees naar Duitsland waar omleidingsroutes gestandaardiseerd zijn. Een andere groep bedacht de pijlers van een instroomcampagne voor jongeren: je kan regionaal werken en je krijgt een woning. Al deze voorstellen worden gecombineerd in de roadmap die begin 2025 wordt aangeboden aan hoofdingenieur Bob Demoet van RWS. 

Onderbouwen waarom het niet zou kunnen

Van opdrachtgeverskant was naast RWS ook de provincie Noord-Holland vertegenwoordigd. Veiligheidskundige Bas Kuijvenhoven van die provincie, tevens voorzitter van het IPO-overleg van veiligheidskundigen: “Het is vaak een politieke keuze om in de nacht te werken, vanuit een zorg over de doorstroming van het verkeer. Maar werken in de nacht heeft legio nadelen. Het kan tot gezondheidsproblemen leiden en je sociale leven beïnvloeden, en het licht en geluid kunnen hinderlijk zijn voor de omgeving.” Vanwege deze nadelen gaat hij graag het gesprek aan met zijn collega’s. “Een onderdeel van het V&G-projectplan is het verplicht onderbouwen van bouwkundige, technische en organisatorische keuzes. Ik vraag het projectteam dan ook om te beargumenteren waarom de werkzaamheden niet overdag zouden kunnen worden uitgevoerd. Deze stap helpt om zuivere afwegingen te maken.”

Eens in de vijftien jaar even niet

Kuijvenhoven vindt het jammer dat er niet meer opdrachtgevers waren. “Provincies en gemeenten beheren een groot deel van onze wegen. Het zou goed zijn als zij volgende keer meedenken over de route naar meer dagwerk. Dat zit hem óók in het ruimte geven aan innovatie. Wie weet kunnen we bepaalde werkzaamheden robotiseren, waardoor het werk voor de vakmensen veiliger en aantrekkelijker wordt.” Andersom nodigt hij aannemers uit om meer vragen te stellen. “Durf het werken in de nacht ter discussie te stellen.” Volgens Van Biljouw is daar op dit moment weinig ruimte voor: “Voor wegbeheerders is de beschikbaarheid van (snel)wegen prioriteit. Maar ik voorzie dat dit niet haalbaar zal blijven. Een realistischere boodschap voor weggebruikers is: Je kan elke dag veilig van Utrecht naar Den Haag rijden, maar pakweg eens in de vijftien jaar is groot onderhoud nodig en doen we een beroep op je flexibiliteit.”

Lees ook de samenvatting van de eerste bijeenkomst: Geslaagd werksymposium Naar meer dagwerk in de weginfra