De komende twee jaar worden de diverse richtlijnen omgezet naar de nationale context en worden een aantal beleidsaanpassingen en wetswijzigingen doorgevoerd.
Duurzaamheidsdoelstellingen 2030
De doelstellingen blijven vooralsnog conform vorige kabinet én voortzetting van het Programma Verduurzaming Gebouwde Omgeving:
- 55% emissiereductie ten opzichte van 1990.
- 2,5 miljoen woningen isoleren (1,5 miljoen in de koopsector, 1 miljoen in de huursector).
- 120.000 utiliteitsgebouwen verduurzamen.
- 1 miljoen hybride warmtepompen installeren.
- 500.000 warmtenetaansluitingen realiseren.
Utiliteitsbouw
- Uitfasering slecht presterende gebouwen: Richting 2030 moet de slechtste 16% van de utiliteitsgebouwen zijn uitgefaseerd, oplopend naar 26% tegen 2033. Dit vereist strengere normen voor energieprestaties van utiliteitsgebouwen, waarvoor het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) moet worden aangepast.
- Bestaande initiatieven: Nederland heeft al een Label C-verplichting voor kantoren, wat helpt bij de naleving van nieuwe EU-normen.
Woningen
- Reductie primair energiegebruik: Het gemiddeld primair energiegebruik van woningen moet tegen 2030 met 16% zijn verminderd en tegen 2035 met 20 tot 22%. De focus ligt hierbij op de slechtst presterende woningen.
- Vrijwillige renovatie: Normeringen zijn afgestemd op lidstaatniveau. Dat betekent dat individuele woningeigenaren niet verplicht zijn hun woningen te renoveren.
Nieuwe gebouwen
- Zero Emission Building: De huidige BENG-normen (bijna energie-neutraal gebouw) worden aangescherpt naar ZEB-normen. Dit betekent geen fossiele brandstoffen meer op het perceel en een minimale energievraag. De norm wordt van kracht voor overheidsgebouwen vanaf 2028 en voor alle andere nieuwe gebouwen vanaf 2030.
- Global Warming Potential: Voor nieuwe gebouwen geldt straks een berekening voor hun bijdrage aan broeikasgasemissies, inclusief de bouw- en gebruiksfase.
- Deze ontwikkelingen hebben invloed op de Nederlandse bepalingsmethode NTA8800. Het ministerie voorziet dat er een nieuwe bepalingsmethode komt.
Zonne-energie en laadinfrastructuur
- Zonne-energie: Nieuwe richtlijnen vereisen de installatie van zonne-energiesystemen op gebouwen. Dit geldt vanaf 2028 voor grote gebouwen, vanaf 2029 voor niet-residentiële gebouwen groter dan 750m², en vanaf 2031 voor alle publieke gebouwen met een vloeroppervlak van 250m².
- Laadinfrastructuur: Nieuwe residentiële gebouwen moeten ten minste één oplaadpunt voor elektrische voertuigen. Niet-residentiële gebouwen moeten oplaadpunten hebben, met minimaal één oplaadpunt per tien parkeerplaatsen en voorbereidende leidingen voor 50% van de parkeerplaatsen.
Gebouwrenovatiepaspoort
- Vrijwillige regeling: Het gebouwrenovatiepaspoort biedt een stappenplan om een gebouw tegen 2050 naar een zero emission building te renoveren. Dit helpt gebouweigenaren en investeerders om een duidelijk beeld te krijgen van de benodigde renovaties en de kosten. Nederland heeft al een vergelijkbare tool: verbeterjehuis.nl. Met verbeterjehuis als vertrekpunt zal het ministerie kijken naar eventuele aanvullende verbeteringen.
Energielabels
- Harmonisatie: Energielabels in de EU worden geharmoniseerd van A tot G, zonder de huidige A+ tot A++++ indeling. Nederland heeft de ruimte gekregen om deze harmonisatie uit te stellen tot 31 december 2029.
- A0-label: Nederland zal een nieuw A0-label introduceren voor zero emission buildings vóór de volledige implementatie van de EPBD in mei 2026. Dit label wordt toegevoegd aan de bestaande labelindeling.
- Nieuwe bepalingsmethode: De huidige bepalingsmethode (NTA 8800) blijft tot 2030 in gebruik, waarna een nieuwe methode wordt geïntroduceerd die rekening houdt met energiefactoren en weegfactoren voor energieprestaties.
Financiële ondersteuning en marktbelemmeringen
- Financiële steun: Er moet voldoende financiële steun zijn, van zowel de overheid als de markt, om energetische renovaties mogelijk te maken. De EU heeft vanaf 2025 een verbod op subsidies voor fossiele brandstofinstallaties ingevoerd.
- Opleidingen en arbeidskrachten: Er zijn veel geschoolde arbeidskrachten nodig om de renovaties uit te voeren. Dit vereist samenwerking met lokale initiatieven, het MKB en onderwijsinstellingen.
- Eén loket voor consumenten: Er moeten fysieke en digitale loketten komen waar consumenten terecht kunnen met vragen over renovaties. Nederland is al goed op weg met initiatieven zoals verbeterjehuis.nl.
Belangrijke momenten in de planning
- De verschillende deelterreinen van de EPBD worden momenteel doordacht door verschillende teams binnen het ministerie. Deze teams werken samen met stakeholders om een definitief plan te vormen. Dit proces moet leiden tot een nieuw wetgevingspakket dat vóór 29 mei 2026 geïmplementeerd is.
- Evaluatie van de implementatie door de Europese Commissie in 2028.
- National Building Renovation Plan: Dit plan moet in december 2024 worden ingediend bij de Europese Commissie. Het NBRP wordt regelmatig bijgewerkt, met een volgende update in 2030, om de voortgang richting de doelstelling van 2050 te waarborgen.
- Beleidswijzigingen die Nederland voorziet: aanpassing van bestaande regelgeving voor utiliteitsbouw en woningen (o.a. Bbl, NTA8800, BENG-ENG), stimulering van zonne-energie en uitbreiding van laadinfrastructuur.
